مواد شیمیایی گوناگونی در شامپوها، رنگ مو و محصولات نرم کننده وجود دارند که برای بدن سمی بوده و عامل بیماریهای خطرناکی مانند سرطان هستند. در این مقاله به بررسی بعضی از این مواد و خطراتشان میپردازیم.
۱-سولفات
سولفات ماده پاک کننده مقرون به صرفهای است که در اکثر شامپوها وجود دارد. این ماده به دلیل حل کردن چربی و اثر نرم کننده روی مو، یکی از پر طرفدارترین مواد برای تولید شامپو است. شامپوهای حاوی سولفات وقتی با موی خیس ترکیب میشوند، به سرعت کف میکنند و فوم زیاد و یکدستی تولید میکنند که برای هر فردی خوشایند میباشد. سولفات دلیلی است که ما کف کردن و تولید فوم شامپو را دلیل تمیزی و پاکی میدانیم. با اینکه سولفات به عنوان مادهای بیخطر برای تولید شامپو معرفی شده، پیشنهاد میکنیم از شامپوهایی که سولفات ندارند استفاده کنید. سولفات ماده شیمیایی قوی است که به شدت مو و پوست سر را خشک میکند و چربی طبیعی مو که بسیار لازم است را از بین میبرد. به مرور زمان و با استفاده از شامپوهای حاوی سولفات، موهای شما ضعیف شده و مانند موهای مصنوعی عروسک میشود. علاوه بر این مو به شدت آسیب پذیر میشود، میشکند و حالت موخوره به خود میگیرد.
سولفات هایی که معمولا در شامپوها استفاده میشوند:
Sodium Lauryl Sulfate (SLS) and Sodium Laureth Sulfate (SLES)
۲-روغن معدنی (روغن مینرال)
روغن معدنی، روغنی مقرون به صرفه برای مرطوب سازی است که در اکثر لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده میشود. این روغن در شامپوها باعث درخشش مو، ژولیده نشدن مو و جلوگیری از موخوره میشود. با وجود تمام این مزایا، این روغن به فیبر مو نفوذ نمیکند و به همین خاطر توانایی از بین بردن این مشکلات را ندارد و تنها یک راه حل موقت است. اگر به دنبال از بین بردن این مشکلات و تامین پروتئینهای لازم مو هستید، پیشنهاد میکنیم از محصولاتی استفاده کنید که به جای این روغن از روغن نارگیل استفاده میکنند. به طور کلی روغنهایی که از مواد طبیعی تهیه میشوند فوایدی بیشتر و موثریتری نسبت به روغن های صنعتی دارند.
۳-پارابن
پارابن مادهی نگهدارندهای است که برای جلوگیری از رشد باکتری در مواد آرایش و بهداشتی استفاده میشود. در سال ۲۰۱۴ در یک پژوهش علمی، دانشمندان مقدار زیادی پارابن در یک توده سرطانی مشاهده کردند. با این وجود دانشمندان نتوانستند علت وجود این ماده در توده سرطانی را پیدا کنند. از آن سال تا کنون تحقیقی که ثابت کند این ماده سرطانزا است انجام نشده ولی تحقیقی هم در جهت اثبات سرطانزا نبودن این ماده صورت نگرفته. تاکنون پارابن به عنوان مادهای بیخطر در لوازن آرایشی و بهداشتی استفاده شده است ولی بهتر است برای احتیاط بیشتر از محصولاتی استفاده کنید که حاوی این ماده نیستند.
پارابنهای رایج عبارتند از:
methyl-paraben, propyl-paraben, parahydroxybenzoate
۴- الکل غیر طبیعی
این مواد دستهای از مواد اولیه لوازم آرایشی و بهداشتی را تشکیل میدهند که اگر مداوم و در یک نقطه به خصوص استفاده شوند، به شدت پوست را خشک میکنند. به همین خاطر بهتر است محصولاتی که حاوی الکل هستند را استفاده نکنید. با اینکه این نوع الکل به عنوان مادهای بیخطر در لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده میشود، بهتر است برای جلوگیری از خشکی پوست از آنها استفاده ننمایید.
الکلهای رایج در محصولات بهداشتی عبارتند از:
Alcohol Denat, SD Alcohol 3-A, SD Alcohol
30, SD Alcohol 39-B, SD Alcohol 39-C, SD Alcohol 40-B, SD Alcohol 40-
۵- عطرهای مصنوعی
عطرها از جمله موادی هستند که باعث واکنشهای پوستی مثل قرمزی، خارش، کهیر و آماس پوست میشوند. اگر مادهای معطر در لیست مواد اولیه محصول بود، حتما در خرید آن دقت نمایید. از لحاظ قانونی شرکتها موظف به درج لیست دقیق مواد تشکیل دهنده نیستند. به همین خاطر ممکن است در تولید عطرهای مصنوعی از موادی استفاده شود که برای پوست مضر و آلرژيزا هستند. بیش از ۹۵ درصد مواد تشکیل دهنده عطرهای مصنوعی از مواد پتروشیمی تهیه میشود. با اینکه اکثر عطرهای مصرفی در شامپوها برای آسیب نرساندن به مو بهینه شدهاند، اما اگر پوست سر شما حساس است توصیه میشود از شامپوهایی که معطر نیستند استفاده کنید.
۶-فرمالدهید
فرمالدهید مادهای است که همکنون در حال بررسی از نظر آسیب رسانی به بدن میباشد. این ماده بخاری است که در محصولات مو جهت نرم کردن، رشد و پاکسازی استفاده میشود. همچنین این ماده در محصولاتی ماننده کراتینه مو استفاده میشود که معمولا نقش نگهدارنده دارد.
اگر برای تهیه مادهای از فرمالدهید استفاده شود، از لحاظ قانونی لازم به بیان این موضوع نیست. یعنی اگر محصولی مدعی استفاده نکردن از فرمالدهید باشد، ممکن است مقادیری از این ماده در آن موجود باشد و تحت شرایط خاص آزاد شود. به عنوان مثال هنگام اتو کشیدن مو بعد از استفاده از کراتینه یا صاف کننده مو، این ماده به صورت بخار آزاد میشود.
۷- قطران زغال سنگ
این ماده برای رنگ دهی مصنوعی در محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده میشود(به عنوان مثال در رنگ مو). این رنگها که از مواد شیمیایی نفتی تولید میشوند، حاوی مواد شیمیایی و آهن مانند آلومینیوم هستند که باعث سرطان و آسیبهای مغزی میشوند. به دلیل آسیبهای بالقوهای که این مواد به بدن میرسانند، محصولاتی که از این رنگها استفاده میکنند در کانادا ممنوع اعلام شدهاند. پس حتما قبل از خرید این محصولات، از موجود نبودن این ماده اطمینان حاصل کنید.
این ماده به این اسامی نیز شناخته میشود:
P-phenylenediamine, C.I, FD&C or D&C
۸- سیلیکون
وقتی این ماده در محصولات نرم کننده و حالت دهنده استفاده میشود، لایهای را بر روی مو تشکیل میدهد که حالتی شیشهای و نرم ایجاد میکند. این ماده برای حالت دهی مو، جلوگیری از رطوبت مو و حالت ابریشمی و براق (به صورت موقت) استفاده میشود. سیلیکون باعث سنگین شدن مو میشود و از آنجایی که لایهای بر روی مو ایجاد مینماید، مانع ورود رطوبت و نفوذ آن به ساقه مو شده که این عامل به مرور زمان باعث خشکی مو میشود. برای تغذیه مناسب مو و ترمیم موهای آسیب دیده، از محصولات نرم کننده، ماسک مو و سرمهایی استفاده کنید که در ساخت آنها از مواد و روغنهای طبیعی استفاده شده.
سیلیکونهای رایج عبارتند از:
Dimethicone, Cyclomethicone,, Phenyl trimethicone, Cyclopentasiloxane, Cyclohexasiloxane.
۹- فتالات
این ماده برای حل کردن مواد اولیه دیگر استفاده میشود تا بافت بهتری داشته باشند. علاوه بر این در تهیه عطرهای مصنوعی از این ماده برای ماندگاری بیشتر عطر استفاده میشود. در طی تحقیقاتی که جدیدا صورت گرفته، نوعی فتالات به نام DEHP برای سلامت مضر است. دولت کانادا محصولاتی که حاوی این ماده هستند را ممنوع اعلام کرده است. اگرچه طبق قانون آمریکا، شرکتها موظف به درج این ماده در محصول خود نیستند. به طور کلی تمام محصولاتی که عنوان «معطر» بر روی جلد آنها چاپ شده حاوی این ماده هستند.
۱۰-پارافنیلن دی آمین (PPD)
این ماده در تمامی رنگهای دائمی و نیمه دائمی که در داروخانهها و آرایشگاهها استفاده میشوند وجود دارد. وقتی این ماده با پوست در تماس باشد، باعث ایجاد آلرژی و حساسیت UV میشود. این ماده در اکثر رنگ موهای قدیمی نیز وجود دارد و تمام کسانی که پوست سر حساس دارند باید از مصرف این نوع مواد خودداری کنند. این ماده در اکثر محصولات مو، حتی محصولات مدل بالا و گران قیمت یافت میشود.
منبع: Financial Times
۲ سپتامبر ۲۰۱۸