میوه‌ها

اکثر افراد می‌دونن که خوردن میوه و سبزیجات برای سلامت خوبه. به طور میانگین در اکثر کشورها افراد گیاهخوار یا وگان سلامت‌تر هستن و بیشتر عمر می‌کنن. سبزیجات و میوه‌ها انواع مختلفی دارن و مواردی که ما استفاده می‌کنیم تنها بخش کوچکی از دریای عظیم این خوراکی‌هاست. برای اینکه بتونیم از این خوراکی‌ها به درستی استفاده کنیم باید اون‌ها رو خوب بشناسیم. ویژگی‌های سبزیجات و میوه‌ها صرفا به کالری و میزان فیبر ختم نمیشه. اون‌ها ویژگی‌های زیادی دارن که باید بدونیم.

گیاهان به طور کلی از موقعی که رشد می‌کنن هدفشون اینه خودشون رو از خطرات حفظ کنن تا بتونن با تولید میوه یا دانه،‌ گونه خودشون رو در نسل بعدی ادامه بدن. زمان تولید این محصولات در گیاهان کاملا دقیق و مناسبه. در کنار این زمانبندی دقیق اون‌ها به حفاظت نیاز دارن تا میوه‌ها یا دانه‌هاشون زودتر از موعد یا توسط حیوانات اشتباه خورده نشه. 

از اونجایی که برگ‌هاشون در معرض نور خورشید هست، مواد شیمیایی به نام پلی فنول دارن تا از اون‌ها در برابر صدمات نور خورشید به سلول‌هاشون محافظت کنه. گیاهان مدام در معرض خطر خورده شدن توسط حیوانات و حشرات و همچنین عوامل دیگه‌ای مثل انگل‌ها و قارچ‌ها هم هستن. پلی فنول‌های موجود در گیاهان که رنگ خارجی اون‌ها هم به اون مربوطه، هم به عنوان یک لایه‌ی محافظ در برابر نور خورشید عمل می‌کنه و هم به شکل یک بازدارنده سمی به عنوان یک مکانیزم دفاعی در برابر خطرات محیطیه. 

پلی فنول‌ها مثل فیبر، برای مایکروبایم روده مهم و مفید هستند. در کنار اهمیت و مفید بودن، بعضی از اون‌ها سمی هم هستن. به عنوان مثال قارچ‌ها. بعضی از انواع قارچ شامل نوعی از این مواد هستن که می‌تونن برای انسان کشنده باشن. 

یکی از خوشمزه‌ترین میوه‌ها که به خوبی رابطه‌ی بین پلی فنول‌ها و بقای گیاهان رو نشون میده، پرتغال خونیه که محل رشدش در سیسیل هست. دلیل قرمز بودن این نوع از پرتغال وجود مقدار زیادی از آنتوسیانین هست که این ماده نوعی پلی فنوله. پرتغال‌ برای اینکه بتونه زمستان‌های سخت سیسیل رو پشت سر بذاره و خراب نشه این ماده رو تولید می‌کنه. 

همونطور که گفتم پلی فنول‌ها یک نوع مکانیزم دفاعی برای گیاهان هستن و وقتی خورده میشن یک طعم تلخ تند روی زبون ایجاد می‌کنن مثل طعم یک چای اصل غلیظ یا زیتون‌. پلی فنول‌ها در رنگ گیاهان و میوه‌هایی که می‌خوریم تاثیر دارن و این رنگ‌ها در میزان خواص هر کدومشون موثرن. پلی فنول‌ها باعث میشن بدونیم که گیاهان چه میزان برای ما مهم هستن و خواص دارن. 

میشه میزان پلی فنول موجود در گیاهان رو از روی اندازه، شکل، رنگ و مزه‌شون متوجه شد. همین موضوع باعث میشه تا ما از گیاهانی که کمی ریشه قدیمی‌تر دارن استفاده کنیم. چیزهایی مثل هویج و سیب زمینی بنفش که سرشار از پلی فنول‌ هستن. 

در زمینه خوراک اصطلاحی وجود داره که میگن سعی کنید خوراکی‌ها رو در طیف رنگین کمان مصرف کنید. یعنی خوراکی‌هایی که انتخاب می‌کنید باید از رنگ‌های مختلف باشن. منظور اینه که باید انواع میوه و سبزیجات با رنگ‌های مختلف مصرف کنیم چون در اینصورت انواع مختلف پلی فنول‌های لازم برای بدن رو جذب می‌کنیم. 

نکته مهم‌‌تر مصرف خود این میوه‌هاست یعنی اون‌ها رو به صورت فراورده‌های کارخانه‌ای یا بازاری که بهشون رنگ و طعم اضافه شده نخوریم.

خوردن گیاهان و میوه‌ها یعنی مصرف ترکیبی از صدها نوع مواد معدنی و شیمیایی مهم که برای بدن و مخصوصا مایکروبایم حیاتی هستن. همون اجتماع عظیم انواع باکتری‌های مهم که در روده‌مون هستن و نقش اساسی در سلامت جسمی و روحی ما ایفا می‌کنن. 

سیستم هوشیار بدن

بدن ما سیستم دفاعی ۲۴ ساعته داره که از ما در مقابل انواع بیماری‌ها، پیر شدن و سرطان محافظت می‌کنه. تحقیقات نشون میدن که به طور میانگین بدن بعد از ۶۰ سالگی، میکرو تومور‌های زیادی تولید می‌کنه. اما به لطف این سیستم دفاعی اکثرشون قبل از اینکه رشد کنن و ما رو دچار سرطان کنن نابود میشن.

خود این سیستم دفاعی هم نیاز به نگهداری و تقویت داره. به مرور زمان و افزایش سن، سیستم دفاعی ضعیف‌تر میشه. مایکروبایم و تقویتش نقش اساسی در نگهداری از سیستم دفاعی داره. 

حتما شما هم این نصیحت‌‌ها رو شنیدید:

خوردن روزانه یک سیب باعث میشه مریض نشیم

هویج چشمامون رو قوی می‌کنه

خوردن اسفناج باعث میشه قوی بشیم

با خوردن بروکلی جوون می‌مونیم

و خوردن این‌ها به صورت روزانه کاری می‌کنه همیشه سالم بمونیم

ولی این‌ها به طور کلی درست نیستن. مایکروبایم ما اصلا این شکلی نیست. مایکروبایم به طیف بزرگ‌تری از غذاها نیاز داره. خوردن سیب، هویج، اسفناج و بروکلی خوبه اما برای یک روز. روزهای دیگه باید از انواع دیگه سبزیجات و میوه مصرف کنیم تا مایکروبایم از این طیف استفاده کنه. 

این طیفی که ازش صحبت می‌کنیم شامل دانه‌های خوراکی‌، دمنوش‌ها و ادویه‌جات هم میشه. چیزهایی که شاید اصلا به عنوان گیاه به حسابشون نمیاریم. 

در کنار اینکه می‌دونیم چه چیزهایی باید بخوریم، باید این رو هم بدونیم چه غذا‌هایی رو نباید بخوریم. غذاهای فوق فراوری شده و کارخانه‌ای خالی از هر نوع فیبر، پلی فنول یا پروبیوتیک هستن. علاوه بر نداشتن این مواد مهم، شامل مواد مضری مثل انواع نگهدارنده‌های شیمیایی هستن که کشنده‌ی مایکروبایم ما هستن. غذاهایی مثل انواع کیک‌ها، کلوچه‌ها، شکلات‌ها و چیزهای اینچنینی. 

به طور کلی غذاهایی که سریعا از طریق روده کوچک جذب میشن و چیزی برای روده بزرگ نمیذارن برای بدن مضرن. مثلا انواع کیک‌های کارخانه‌ای که شامل کربوهیدرات، روغن و قند هستن و همین مواد از طریق روده کوچک وارد جریان خون میشن. همین باعث میشه چربی خون بالا بره؛ به مرور باعث پر خوری میشه و در نهایت بدن ما دچار التهاب میشه که در نتیجه‌ی اون دچار انواع بیماری میشیم.

بعضی از غذاهای طبیعی هم در این دسته قرار می‌گیرن که خوردن مداوم و بیش از حدشون می‌تونه اذیت کننده باشه. چیزهایی مثل عسل، خرما و انجیر که به شدت شیرین هستن.

حالا چطور می‌تونیم غذاهای فوق فراوری شده رو تشخیص بدیم؟ 

غذاهای مفید زیادی هستن که مستقیما از دل طبیعت نمیان و فراوری میشن. غذاهایی مثل ماست و پنیر که بعد از تخمیر شیر بدست میان. این نوع غذاها بسته به موادی که بهشون اضافه میشه برامون ضرری ندارن و می‌تونن مفید هم باشن.

اما بحث اصلی ما سر غذاهای فوق فراوری شده هست که از طریق کارخانه تولید میشن. غذاهایی که پر از مواد افزودنی و شیمیایی هستن و طوری طراحی شدن که ما بخوایم بیشتر و بیشتر ازشون بخریم و بخوریم. این غذاها از عصاره مواد طبیعی و کلی مواد شیمیایی دیگه ساخته میشن، طوری که دیگه نمیشه مواد طبیعی رو در اون‌ها تشخیص داد. 

چیزهایی مثل عصاره نشاسته‌ی سیب زمینی که واقعا خود سیب زمینی نیست و اکثر سیب زمینی سرخ کرده‌ها از این مواد درست میشن. چیزهایی که ترکیبی از سیب زمینی‌های خشک، برنج و گندمه که در برای طعم دهی بهشون نمک، قند، چربی و طعم دهنده اضافه می‌کنن و در نهایت در روغن سرخ میشن. عملا چیزی که می‌خوریم دیگه خود سیب زمینی نیست و مطمئنا نباید انتظار داشته باشیم که خواص مورد نظرمون از سیب زمینی در اون باشه. 

یه راه خیلی ساده برای تشخیص غذاهای فوق فراوری شده اینه که لیست مواد تهیه شده‌شون رو ببینید. اگه موادی که می‌بینید در آشپزخانه پیدا نمیشه یا به ندرت دیده میشه، اون غذا جزو غذاهای فوق فراوری شده هست. در کنار این مواد کلی مواد افزودنی و به قولی «مجاز» هم وجود دارند. این افزودنی‌ها بیشتر از ۲۰۰۰ نوع هستن. چیزهایی مثل انواع طعم دهنده‌ها، رنگ دهنده‌ها، شیرین کننده‌ها، عطردهنده‌ها، عامل‌های ژله‌ساز، عامل‌های ضد سفت کننده، عامل‌های ضد رطوبت و کلی افزودنی دیگه. 

لیبل‌ روی غذاهای فوق فراوری شده معمولا ۱۰ نوع از این مواد رو لیست می‌کنن. این مواد در کنار آسیب‌هایی که به مایکروبایم ما می‌زنن، بسیار اعتیادآور هستن. یعنی باعث میشن بیشتر و بیشتر دلمون بخواد ازشون مصرف کنیم. اگه دقت کنید می‌بینید که این نوع غذاها در کنار طعم دلنیشینی که دارن، بسیار راحت قابل خوردن هستن و همه جا در دسترسن. 

کشورهایی که نرخ مصرف غذاهای فوق فراوری شده بیشتری دارن، نرخ چاقی بیشتری رو هم ثبت کردن. کشورهایی مثل ایالات متحده، انگلیس، کانادا و استرالیا. 

تحقیقات نشون دادن حذف این نوع غذاها می‌تونن سلامت ما رو به شدت ارتقا بدن. حذف این نوع غذاها باعث میشه تا ما ۲۵ درصد کمتر از گذشته غذا بخوریم.

نکته جالب توجه در غذاهای فوق فراروری شده اینه که شرکت‌ها برای تولید اون‌ها اکثر مواد مفید رو جدا می‌کنن و بعدا برای فروش بیشتر بهشون مواد معدنی یا مفید اضافه می‌کنن تا بتونن به عنوان غذای سالم بفروشن. 

در اینجا چند اتفاق میفته: مواد مفید غذای اصلی از بین میره. کلی مواد شیمیایی بهش اضافه میشه. مواد معدنی، ویتامین و به طور کل عوامل به قولی «مفید» که اضافه می‌کنن به طور کامل و درست جذب بدن نمیشه.

یعنی عملا خوردن این نوع غذاها ضرره و چیزهای مفیدی که بهشون اضافه می‌کنن چیزی جز یک حقه تبلیغاتی نیست. از همه بدتر روغن‌هایی هست که به صورت مستقیم و غیر مستقیم مصرف می‌کنیم. این روغن‌های ترانس تاثیر بسیار بدی روی سلامت ما دارن. در اپیزود ۱ در مورد این روغن‌ها به طور مفصل صحبت کردیم که پیشنهاد میدم اون اپیزود رو هم حتما گوش کنید. 

حتی مصرف مقدار کمی از این روغن‌ها می‌تونه میزان التهاب و ابتلا به بیماری‌های قلبی، چربی و سرطان رو تا ۳ برابر افزایش بده. 

در کنار روغن، مصرف انواع قندهای مصنوعی هم به شدت مضره. یکی از منابع اصلی این مواد نوشیدنی‌های گازدار شیرین هستن. چیزهایی مثل نوشابه‌ها و آبمیوه‌ها. نوشیدن مداوم این نوشیدنی‌ها باعث میشه به بیماری‌هایی مثل دیابت نوع ۲، انواع بیماری‌های قلبی و چاقی مبتلا بشیم. 

مخصوصا نوشیدنی‌هایی که حاوی شیرین کننده‌های مصنوعی هستن. همون نوشیدنی‌هایی که تبلیغ لاغری و نداشتن قند رو انجام میدن. اتفاقا این نوع نوشیدنی‌ها از بقیه بدترن چون شیرین کننده‌های مصنوعی به شدت برای مایکروبایم مضرن و طبق تحقیق احتمال ابتلا به سرطان رو افزایش میدن.

بلای دیگه‌ی این نوشیدنی‌ها اینه که باعث میشن با مدام هوس خوراکی‌های شیرین داشته باشیم. این مورد در کودکان بیشتر دیده میشه. اون‌ها با نوشیدن این نوع مواد بیشتر و بیشتر دوست دارن غذاهای شیرین بخورن. این شامل انواع بیسکوییت، شکلات و تنقلات ناسالمه دیگه هم میشه. 

خوردن این مواد شیرین به تنهایی می‌تونه میزان سوخت و ساز بدن رو بهم بزنه. به عنوان مثال خوردن شکلات همراه با قهوه بعد از یک وعده غذایی یا خوردن همون شکلات به تنهایی قبل از خواب فرق داره. چون زمان خوردن غذاها با میزان تاثیرشون در قندخون ارتباط داره.

این‌ها نکاتی هستن که به هیچ عنوان از طریق شرکت‌های تولید کننده غذاهای فوق فراوری شده نمی‌شنوید. چون اگه حتی یکی از این نکات رو بدونید دیگه این غذاها رو نمی‌خرید یا در خریدشون وسواس بیشتری به خرج میدید.