بسیاری از زنان و تعدادی از مردان از رنگ مو برای رنگ کردن موهای خود استفاده میکنند. به احتمال زیاد شایعاتی در رابطه با ارتباط استفاده از رنگ مو و ابتلا به سرطان شنیدهاید. تحقیقات زیادی در مورد اینکه رنگ مو یکی از عوامل ابتلا به سرطان است انجام شده. در ادامه بخشی از این تحقیقات را مطالعه میکنید که میتواند برای تصمیم بهتر در رابطه با استفاده از رنگ مو به شما کمک کند.
در تهیه رنگ موها از مواد شیمیایی گوناگونی استفاده میشود. این مواد از طریق پوست وارد بدن میشوند. به طور کلی ۳ نوع رنگ مو وجود دارد:
رنگ موهای موقت: این رنگ موها سطح مو را میپوشانند ولی به ساقه مو نفوذ نمیکنند. این رنگ بعد از یک تا دو بار شستشو از بین میرود.
رنگموهای نیمه دائمی: این رنگ موها به ساقه مو نفوذ میکنند ولی بعد از ۵ تا ۱۰ بار شستشو از بین میروند.
رنگ موهای دائمی (اکسیداتیو): این نوع رنگ موها باعث تغییرات شیمیایی پایدار در ساقه مو میشوند. این نوع رنگ مو طرفداران بیشتری دارد زیرا تا رویش موی تازه باقی میماند. به این رنگ موها، به خاطر مواد اولیهشان رنگهای قطران زغال سنگ نیز گفته میشود. همچنین حاوی مواد بی رنگ مانند آمین های معطر و فنل هستند. با وجود پراکسید هیدروژن، این مواد با انجام واکنش های شیمیایی به رنگ تبدیل می شوند. رنگهای تیرهتر از این مواد، رنگ دهنده بیشتری استفاده میکنند.
احتمال خطر سرطانزا بودن در رنگ موهای نیمه دائمی و دائمی بیشتر است. رنگهای تیرهتر به دلیل استفاده بیشتر از این مواد شیمیایی، خطر سرطان بیشتری به همراه دارند.
این مواد چطور وارد بدن میشوند؟
شایعترین روش برای نفوذ این مواد به بدن از طریق رنگ کردن مو با رنگ موهای موجود در بازار است. بعضی از این مواد شیمیایی از طریق پوست جذب شده و بعضیها از طریق بخار و استنشاق وارد بدن میشوند.
افرادی که به واسطه شغلشان در معرض این مواد هستند (آرایشگران)، بیشتر از افراد دیگه و به طور مداوم این مواد را وارد بدن خود میکنند. این افراد به دلیل کار مداوم با این مواد، احتمال ابتلا به سرطان بیشتری دارند.
مطالعه و بررسی محصولاتی مثل رنگ مو بسیار سخت است چون این محصولات انواع مختلفی دارند و برای ساخت آنها میتوان از هزاران مواد شیمیایی مختلف استفاده کرد. علاوه بر این موارد، مواد اولیه رنگ موها طی سالها تغییر کرده است. رنگ موهای اولیه مواد شیمیایی مانند آمینهای معطر داشتند که در اواخر دهه ۷۰ میلادی ثابت شد باعث سرطان حیوانات آزمایشی میشود. به همین خاطر کارخانهها مواد اولیه برای ساخت رنگ مو را تغییر دادند. باتوجه به این دلایل، مطالعه و بررسی رنگ موهای اولیه با رنگ موهای جدید قابل مقایسه نیست. در واقع مطالعه رنگ مو به دو بخش قبل و بعد از ۱۹۸۰ تقسیم میشود.
سرطان خون و غدد لنفاوی:
مطالعاتی که جهت مشخص کردن ارتباط استفاده از رنگ مو و ابتلا به سرطانهای مرتبط به خون مانند لوکیمیا و لیمفوما انجام شده دارای نتایج ضد و نقیض است. به عنوان مثال بعضی از مطالعات نشان دادهاند که استفاده از رنگ مو، به خصوص اگر از قبل از دهه ۸۰ و رنگهای تیره باشد، نوع خاصی از سرطان لیمفوما را افزایش میدهد. چنین نتایجی برای سرطان لوکیمیا نیز به دست آمده است. اگرچه سایر مطالعات ریسک ابتلا به سرطان را تایید نکردهاند. باتوجه به این دلایل، احتمال ابتلا به سرطان خون با استفاده از رنگ مو بسیار کم است.
سرطان سینه:
مطالعاتی که جهت مشخص کردن ارتباط استفاده از رنگ مو و ابتلا به سرطان سینه انجام شده نیز دارای نتایج ضد و نقیض است. بسیاری از مطالعات انجام شده ابتلا به این نوع سرطان را رد کردند اما مطالعاتی که به تازگی انجام شده این موضوع را تایید کرده است.
انواع دیگر سرطان:
برای انواع دیگر سرطان مطالعات زیادی انجام نشده و به همین خاطر نمیتوان نتیجه گیری درستی انجام داد.
هر روزه افراد بیشتری از رنگ مو استفاده میکنند لذا لازم است مطالعات بیشتری بر روی این محصولات صورت پذیرد.
نظر سازمانهای بهداشتی چیست؟
آژانس بین المللی تحقیقات سرطان بخشی از سازمان جهانی بهداشت است. هدف اصلی این آژانس مشخص کردن دلایل ابتلا به سرطان میباشد. با توجه به دادههایی که در مورد سرطان مثانه وجود دارد، این سازمان اعلام کرده افرادی که به واسطه شغلشان (آرایشگران) در معرض این محصولات قرار میگیرند، احتمال ابتلا به سرطان بیشتری دارند. در مورد سایر انواع سرطان اطلاعات ضد و نقیض وجود دارد. به طور کلی این آژانس به دلیل نبود اطلاعات و شواهد کافی، رنگ مو را در گروه محصولاتی که باعث سرطان میشوند قرار نداده است.
برنامه ملی سم شناسی، سازمانی است که از بخشهای مختلف دولت ایالات متحده تشکیل شده (مانند سازمان ملی بهداشت، سازمان کنترل و جلوگیری از سرطان و سازمان غذا و دارو). این سازمان هم رنگ مو را در دسته محصولات سرطانزا قرار نداده است. اگرچه این سازمان بعضی مواد شیمیایی موجود در رنگ موهای فعلی را جز مواد سرطانزا اعلام کرده است.
آیا رنگ موها بررسی میشوند؟
در ایالات متحده، سازمان غذا و دارو بیخطر بودن محصولات آرایشی و بهداشتی را بررسی میکند اما برای منع کردن محصولات اختیارات محدودی دارد. این سازمان بعضی از مواد اولیه استفاده شده در رنگ مو را قبل از ورود به بازار تایید نمیکند اما به طور کلی مسئولیت سلامت محصول و مواد اولیه استفاده شده در آن به عهده کارخانه سازندهی آن میباشد.
دلایل دیگری برای دوری و استفاده نکردن از رنگ مو نیز وجود دارد. به عنوان مثال بعضی از مواد اولیه استفاده شده در رنگ مو باعث واکنش آلرژیک شدید در افراد میشوند. بعضی از دکترها توصیه میکنند زنان باردار در طی دوره بارداری (یا حداقل بعد از سه ماهه اول) موهای خود را رنگ نکنند. هنوز اطلاعات و دادههای دقیقی در مورد مضرات رنگ مو طی دوره بارداری وجود ندارد اما جهت اطمینان بیشتر بهتر است طی دوره بارداری از این محصول استفاده ننمایید.