همونطور که گفتیم کار هورمون تنظیم عملکرد بدنه و وقتی میزان چیزی از حدی که باید باشه رد میشه، هورمون‌ها کاری می‌کنن تا میزان حفظ بشه.

به عنوان مثال انسولین رو در نظر بگیرید. 

وقتی غذا می‌خوریم میزان گلوکز در بدن زیاد میشه.

 گلوکز یا همون قند اگه از حد نیاز بیشتر بشه در بدن مشکلات زیادی بوجود میاره. 

برای همین مصرف مواد قندی و نشاسته‌ای که در نهایت تبدیل به قند میشن توصیه نمیشه. 

برای کنترل میزان گلوکز در خون، هورمون انسولین ترشح میشه. 

انسولین در بدن پخش میشه و با متصل شدن به گیرنده‌های مورد نظرش، به سلول‌ها میگه تا گلوکز رو از خون جذب و ذخیره کنن. 

اینطوری گلوکز در خون نمی‌مونه و افزایش قندخون بوجود نمیاد.

 این گلوکزها معمولا در کبد، چربی و عضلات ذخیره میشن. 

هورمون‌ها فقط به گیرنده‌ای متصل میشن که برای اون ساخته شدن. بیاین اینطوری بهش نگاه کنیم. 

هورمون‌ها مثل کلیدی هستن که تنها در قفل مخصوص به خودشون کار می‌کنن. 

برای همین ممکنه کلید رو بتونید در قفل‌های زیادی وارد کنید ولی تنها یک قفل به خصوص باز میشه

غذه هیپوفیز و همچنین هیپوتالاموس در مغز، نقش بسیار مهمی در کنترل بدن و هورمون‌ها دارن. 

هیپوتالاموس بخش کوچکی از مغزه که سیگنال‌های مختلف از بدن رو دریافت می‌کنه. سیگنال‌ها رو به غده هیپوفیز می‌فرسته و هیپوفیز با توجه به اون سیگنال دستور تولید هورمون به خصوصی رو صادر می‌کنه.

هیپوفیز دو بخش کلی داره: 

بخش داخلی که مسئول تولید هورمون‌هایی که حامل خبر هستن. 

این هورمون‌ها با گردش خون به غده‌ای که باید می‌رسن و بهش پیام میدن تا هورمون مورد نظر رو تولید کنه. 

بخش پشتی هیپوفیز سیگنال‌های شیمیایی رو ذخیره و پخش می‌کنه که وظیفه در تعادل نگهداشتن میزان آب و نمک بدن ما رو دارن. 

اگه وجود هورمون‌ها در بدن رو مثل دمای اتاق در نظر بگیریم، هیپوفیز مثل ترموستات سیستم گرمایشیه که با کم و زیاد کردنش می‌تونیم دما رو به میزان مناسب تنظیم کنیم.

هورمون‌ها و غده‌های درون ریز ( بخشی از سیستم غدد و متابولیسم بدن) با قسمت‌های مختلف بدن در ارتباط هستن و تغیر در او‌ن‌ها می‌تونه بخش‌های مختلفی رو درگیر کنه. 

وجود این هورمون‌ها با بخش‌های مختلفی مثل سیستم رشد بدن، سیستم تولید مثل، سیستم سوخت و ساز و سیستم دفاعی مرتبطه.

این ارتباط رو زمانی بهتر متوجه میشیم که هورمونی در بدن درست عمل نمی‌کنه.

 به عنوان مثال  وقتی هورمون تیروئید بیش از حد تولید بشه تاثیرش رو در بخش‌های مختلف می‌بینید. 

سوخت و ساز بدن زیاد میشه برای همین همیشه گشنه هستین، بیشتر غذا می‌خورین ولی به مرور وزن کم می‌کنین. 

سیستم دفاعی تحریک میشه برای همین همیشه احساس لرزش دارین، ضربان قلب‌تون زیاد میشه و شب‌ها نمی‌تونین بخوابین. همچنین سیستم دمایی بدنتون بهم می‌ریزه و اکثر اوقات گرم‌تون میشه. 

برعکس این موضوع هم صادقه. یعنی وقتی هورمون تیروئید کم ترشح بشه اکثر اوقات خسته هستین، وزن اضافه می‌کنین و سردتون میشه.

حالا متوجه میشید که اگه تنها یک هورمون به درستی تولید نشه می‌تونه بخش‌های مختلفی از بدن رو درگیر کنه. 

نوع غذا، میزان غذا و میزانی که هوس غذا داریم خیلی به هورمون‌هامون بستگی داره. 

جالبه بدونید اکثر این نوع هورمون‌ها توسط چربی‌هامون تولید میشن. 

فکر می‌کنیم چربی‌ها تنها کالری اضافه‌ای هستن که در بدنمون ذخیره میشن ولی این طور نیست –  می‌تونن هورمون هم تولید کنن. به عنوان مثال هورمونی به نام لپتین. این هورمون با ارسال سیگنال به مغز اشتها رو کنترل می‌کنه. همچنین جهت تنظیم میزان انرژی مصرفی در روز، به مغز کمک می‌کنه.

در کنار این، روده‌مون هم هورمون‌هایی تولید می‌کنه که با خوردن غذا رابطه داره. 

باتوجه به رسیدن غذا به قسمت‌های خاصی از روده، هورمون‌های به خصوصی هم تولید میشن. 

این هورمون‌ها به مغز اطلاع میدن که به چه میزان سیر هستین و اینجوری مغز دستور نخوردن رو صادر می‌کنه.

این هورمون‌ها از روده به سمت مغز میرن و اینجوری مغز احساس سیر بودن رو متوجه میشه. 

جالبه بدونید وقتی غذایی رو نگاه می‌کنید، منوی رستوران رو می‌بینید یا به یاد غذا میفتید این هورمون‌ها ترشح میشن. 

به همین خاطر هم هست که بدون خوردن غذا می‌تونید احساس سیری داشته باشید.

حالا بعضی مواقع می‌تونیم این دستور رو دور بزنیم. این هورمون‌ها در بعضی افراد زودتر و بعضی افراد دیرتر ترشح میشه. 

همین باعث میشه فردی بتونه بیشتر از چیزی که باید غذا بخوره.

 خودمون هم می‌تونیم به خواسته‌ی خودمون این سیگنال‌ها رو در نظر نگیریم. 

به طور کلی سه نوع هورمون وجود داره. هورمون بر اساس پروتئین، استروئید و آمینواسیدهای اصلاح شده. 

زمان حضور این هورمون‌ها با توجه به نوعشون متفاوته. 

به عنوان مثال پروتئین زمان کمتری در بدن موندگاره، چیزی حدود چند دقیقه تا یک ساعت. 

اما استروئیدها می‌تونین چندین ساعت تا چند روز در بدن بمونن.

در نتیجه‌ی این ماجرا برای اینکه میزان هورمون در بدن بیش از حد نشه باید اون‌ها رو به تعادل برسونیم. 

برای این کار هورمون‌هایی که پروتئینی هستن توسط کلیه‌ها و کبد پاک سازی و خارج میشن.  

و استروئیدی‌ها تنها توسط کبد پاک سازی و خارج میشن.

هورمون‌های پروتئینی فعالیت‌شون رو سریع انجام میدن و به همین خاطر زودتر از سیستم گردش خون خارج میشن. 

در مقابل استروئیدی‌ها فعالیت‌شون بیشتر طول می‌کشه و گاهی اوقات با سایر مولکول‌های موجود در خون ادغام میشن که همین باعث زمان‌بر بودنشون میشه.

شاید براتون جالب باشه که بدونید هورمون‌های پروتئینی پایه و اساس‌شون آمینو اسیده ولی استروئیدی‌ها از کلسترول ساخته میشن. بله، کلسترول! 

معمولا اکثرا فکر می‌کنن که کلسترول بده و این فکر غلطی نیست اما کلسترول یک نوع نیست. 

قبلا در مورد کلسترول صحبت کردیم که می‌تونید از این لینک بخونید. 

هورمون‌هایی مثل تستاسترون، استروژن و کورتیزول که از نوع استروئیدی هستن از کلسترول ساخته میشن. 

در آخر هم هورمون‌هایی مثل تیروئید و آدرنالین که از نوع آمینو اسید اصلاح شده هستن، در پایه از آمینو اسید ساخته میشن که به صورت شیمیایی دچار تغییرات شدن.

در دوران بارداری، مادران دچار تغییرات هورمونی زیادی میشن. 

معمولا در دوران بارداری ترشح هورمون‌هایی مثل کورتیزول، استروژن، انسولین و پروژسترون زیاد میشه.

 این اتفاق برای اینه تا غذا و مواد لازم برای رشد کودک وجود داشته باشه و با افزایش این هورمون شرایط رشد برای کودک محیا میشه.

 همچنین کاری می‌کنن تا بدن مادر برای زایمان آماده باشه. 

این هورمون‌ها برای رشد کودک حیاتی هستن.

 مثلا کورتیزول که ما اون رو به عنوان هورمون استرس میشناسیم برای رشد کودک و بافت‌های بدنش بسیار مهمه. 

البته میزان این هورمون هم مهمه چون اگه بیش از حد به کودک برسه باعث اختلال در رشد میشه. 

برای همین جفت جنین شامل سیستمیه تا هورمون‌ها به اندازه وارد بدن جنین بشن و همچنین دارای آنزیم‌هایی هست که از ورود هورمون اضافی جلو‌گیری می‌کنه تا جنین دچار آسیب نشه. 

باتوجه به این موضوع، مادر در دوران بارداری باید بیشتر از هر موقعی مواظب سلامت و غذاهایی که مصرف می‌کنه باشه. 

چون تغییر در میزان این هورمون‌ها حتی به میزان کم می‌تونه سلامت و رشد جنین رو به خطر بندازه. 

پس بهتره مادران در دوره بارداری حتما تحت نظرات، فعالیت و تغذیه مناسب داشته باشن.

یکی دیگه از مثال‌های خوب در مورد تغییرات هورمونی، دوران بلوغه. 

در این دوران هورمون‌های جنسی استروژن و تستاسترون مدام در حال تغییر هستن. این هورمون‌ها به شدت زیاد میشن و به ما کمک می‌کنن تا تغییراتی که در بدن اتفاق میفته رو پشت سر بذاریم. البته به خاطر این تغییرات هورمونی در دوران بلوغ دچار مشکلاتی مثل تغییرات حال و هوا (مود)، جوش و پوست چرب‌تر هم میشیم. 

این تغییرات در خانم‌ها دوباره در سنین بالا و دوران یائسگی بوجود میاد. 

در این دوران میزان هورمون‌ استروژن در خانم‌ها به شدت کم میشه.

این موضوع باعث بوجود اومدن مشکلاتی مثل گرگرفتگی، پوکی استخوان‌ها و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی میشه. 

در مردها این تغییرات ناگهانی کمتر اتفاق میفته ولی چیز دیگه‌ای هست که همیشه همراهشون هست. معمولا میزان تستاسرون در اوایل روز بیشتره و رفته رفته این میزان در طول روز کاهش پیدا می‌کنه.

از هورمون برای درمان هم استفاده میشه. 

بعضی از هورمون‌ها رو به صورت مصنوعی می‌سازن و ازش به عنوان دارو استفاده می‌کنن.

 یکی از معروف‌ترین هورمون‌هایی که برای درمان استفاده میشه و جز اولین هورمون‌های ساخته شده‌س، انسولینه. در دهه ۱۹۲۰ میلادی متوجه شدن می‌تونن انسولین رو از لوزالمعده خوک استخراج کنن و برای درمان بیماران دیابتی ازش استفاده کنن. 

هورمون رشد یکی دیگه از هورمون‌هایی هست که برای درمان بیماران استفاده میشه.

جالب اینجاست که بعضی از این هورمون‌ها توسط باکتری کشت و تولید میشن. برای تولید بعضی از هورمون‌ها در آزمایشگاه، اول از همه ژن‌های پروتئینی مورد نظر رو در یک باکتری میذارن و اون باکتری شروع به رشد اون پروتئین می‌کنه. 

بعد از رشد، هورمون تولید شده رو جدا می‌کنن و برای درمان بیماران ازش استفاده می‌کنن.

هورمون‌ها نقش مهمی در درمان التهاب‌های درونی دارن. 

باتوجه به پیشرفت علم و شناخت بهتر هورمون‌ها در بدن، درمان‌های هورمونی متفاوتی برای التهاب‌های درونی بدن ساخته شدن.

این درمان‌ها در زمینه کاهش وزن هم بوده. 

پزشکان تونستن داروهایی درست کنن که عملکرد هورمون رو تقلید می‌کنه.

 این داروها عملا به عنوان همون هورمونی عمل می‌کنن که به مغز پیام سیر بودن رو ارسال می‌کنه.

 این دارو به جای هورمون روی گیرنده‌ها مخصوص به این هورمون میشینه و پیام سیر بودن رو مخابره می‌کنه. 

به همین خاطر با مصرف این دارو اکثر مواقع احساس سیر بودن می‌کنیم و سراغ غذا نمی‌ریم. 

اینجوری در یک بازه‌ی زمانی وزن کم می‌کنیم.   

درمان از طریق هورمون همیشه هم کارساز نیست و باعث بیماری و مشکلات دیگه میشه. به عنوان مثال در دهه ۵۰ تزریق هورمون و درمان از این طریق باعث شد بیماران دچار مرض cjd و جنون گاوی بشن.

یکی از مشکلات عمده ما در دوران فعلی، وجود پلاستیک و به طوری کلی مواد شیمیایی در بدنمونه.

 ما در طول روز به واسطه آبی که می‌نوشیم، غذایی که می‌خوریم و هوایی که تنفس می‌کنیم این مواد رو به داخل بدن‌مون راه می‌دیم.

به عنوان مثال اکثر ما از آب‌های معدنی استفاده می‌کنیم. اگه سلامت و معدنی بودن آب رو زیر سوال نبریم، وجود بطری‌های پلاستیکی عامل ورود مواد شیمیایی به بدن ما هستن. 

با گرم شدن بطری‌ها یا تابش مستقیم نور خورشید به اون‌ها، مواد شیمیایی موجود در این بطری‌ها در مقیاس میکروسکوپی وارد آب میشه و ما اون آب رو می‌نوشیم که کار بدن را مختل می‌کنه. 

وجود انواع نگهدارنده‌ها در غذا و همچنین نفس کشیدن در هوای آلوده هم همین کار رو انجام میده.

وجود این ذرات میکروسکوپی پلاستیک و سایر مواد شیمیایی در بدن، امراض زیادی رو بوجود میاره. 

یکی از خطرات محتمل این مواد شیمیایی، اختلال در عملکرد غدد درون ریز ماست. به همین واسطه یکی از مشکلات اصلی امروز – نا باروری و عقیم بودنه.