خیلی سخته که امروزه از غذا صحبت کنیم و تخریب محیط زیست و گرمایشی جهانی رو در نظر نگیریم. طبق بررسیهای انجام شده، اگه الگوهای رفتاری و غذایی خودمون رو تغییر ندیم، کره زمین تا سال ۲۰۵۰ اکثر درختهاش رو از دست میده و خیلی از مناطق دیگه قابل سکونت نیستن. در نتیجهی این وقایع بزودی غذایی برای خوردن نداریم.
این الگوهای نامناسب رفتاری و غذایی چی هستن؟
چطور میتونیم جلوی این اتفاقات ناگوار رو بگیریم؟
چه جایگزینهایی براش وجود داره؟
برای دریافت جواب این سوالها در ادامه همراه ما باشید.
در سال ۲۰۱۸ سازمان ملل اعلام کرد برای اینکه بتونیم گرمایش جهانی رو تا ۲ درصد کاهش بدیم باید میزان مصرف گوشت قرمز رو تا ۹۰ درصد کم کنیم و برای دریافت پروتئین مورد نیاز از انواع لوبیا و حبوبات استفاده کنیم.
اکثر غذاهایی که امروزه مصرف میکنیم از دام و طیور تامین میشن. برای پرورش این حیوانات و تغذیه ازشون میزان زیادی زمین قابل سکونت استفاده میشه که در نتیجه منابع طبیعی زیادی رو از دست میدیم. ۸۰ درصد از زمینهای زراعی در دنیا برای پرورش حیوانات استفاده میشن تا ازشون گوشت و لبنیات تولید کنیم. منابعی که برای تولید این محصولات استفاده میشه به شدت زیاد و غیر بهینه است. تولید گوشت نسبت به کاشت سویا و سایر حبوبات، ۱۰۰ برابر منابع بیشتری لازم داره ولی میزان پروتئین دریافتی از هر دو تقریبا برابره.
با توجه به آمار، یک چهارم گازهای گل خانهای دنیا که باعث گرمایش زمین میشن توسط مزارع دامداری بوجود میان. البته در کنار این موضوع باید میزان مصرف منابع گیاهی و آبی رو هم در نظر گرفت.
احتمالا الان با خودمون میگیم: خب چه کاری از دست من بر میاد؟ مگه من در مقابل این مشکل چه کاری میتونم انجام بدم؟
اتفاقا کاری که ما میتونیم انجام بدیم خیلی مهمه. ما میتونیم یکسری انتخابهای آگاهانه داشته باشیم. یکی از این انتخابها، مصرف کمتر گوشت هست. این انتخابهای آگاهانه علاوه بر سلامت خودمون، میتونه به محیط زیست هم کمک کنه. شاید مصرف شخصی هر فرد به چشم نیاد ولی اگه هر نفر این میزان مصرف رو در خودش کنترل کنه، در مجموع مصرف یک جمعی از افراد کمتر میشه.
شروع این موضوع هم اصلا سخت نیست. بیاین با خودمون قرار بذاریم در طول هفته یک روز رو بدون خوردن هر نوع گوشت سپری کنیم. البته وقتی از گوشت صحبت میکنیم منظورمون صرفا گوشت قرمز نیست. بهتره این روند رو با گوشتهای ارزونی که فراوری میشن شروع کنیم. چیزهایی مثل همبرگرها یا ناگتهای مرغ.
قانون استفاده نکردن از گوشت شامل لبنیات هم میشه. همونطور که گفتیم تولید لبنیات هم به همون اندازه برای محیط زیست مضره. کافیه یک روز در هفته رو انتخاب کنیم و اون روز رو بدون گوشت و مواد لبنی طی کنیم. همین یک تغییر ساده هم میتونه به سلامت خودمون کمک کنه و هم به محیط زیستمون.
سمی به نام آنتی بیوتیک
یکی دیگه از مشکلات ما که شاید به چشم نیاد مصرف آنتی بیوتیکه. مصرف آنتی بیوتیک به صورت قرص و دارو جای ویژهای در فرهنگ ما داره که فعلا در موردش صحبت نمیکنیم ولی آیا از میزان آنتی بیوتیکی که در غذاهای روزانهمون هست خبر دارید؟
اکثر گوشتهایی که ما استفاده میکنیم در دامداریها و مراکز پرورش طیور تولید میشن. در این مراکز به خاطر وجود انبوهی از حیوانات، مریضیهای زیادی هم شایع میشه که به سرعت در بین حیوانات منتقل میشه. در مقابله با این مشکل تولید کننده از داروهای مختلف مثل انواع آنتی بیوتیکها استفاده میکنه. حالا وقتی ما از گوشت این حیوانات استفاده میکنیم، دوز خفیف شدهای از این آنتی بیوتیک وارد بدن ما میشه.
مقاومت به آنتی بیوتیک یکی از بیماریهای شایع است که با مصرف بیرویه محصولات گوشتی در جهان رو به گسترشه. وقتی بدن ما به آنتی بیوتیک مقاوم میشه دیگه نمیتونیم در مواجه با باکتریها و عفونتهای شدید مقاومت کنیم. این مشکل فقط به آنتی بیوتیک ختم نمیشه. استفاده از انواع آفتکشها هم مشکل دیگهای هست که تنها یکی از مضراتش اختلال در سیستم تولید مثل ماست.
به خاطر همین مشکلهاست که خیلی از کشورها مثل انگلیس، استفاده از آنتی بیوتیک در دامداریها رو ممنوع اعلام کردن. حالا ما با کشورهایی مواجه هستیم که علاوه بر استفاده از این دارو در دامداریها، به طور بیرویه در داروخانهها هم استفاده میشه و هر فرد میتونه با مراجعه به داروخونه آنتی بیوتیک تهیه و مصرف کنه.
طبق آمارها افراد شهرنشین نسبت به افرادی که در حاشیه شهرها یا روستاها زندگی میکنن، توان باروری کمتری دارن و ناتوانی جنسی در اونها بیشتره. باتوجه به آزمایشات یکی از دلایل مهم این موضوع وجود انواع آفت کشها در خون افراد شهرنشین بوده که بیشتر این مواد از طریق غذا وارد بدن ما میشه.
در کنار مزیتهای زیادی که محصولات ارگانیک دارن، استفاده نکردن از آنتی بیوتیک و آفتکشها در تولید این محصولات مهمترین ویژگی محسوب میشه. روستاییهایی در خانه خودشون تعداد محدودی مرغ یا دام پرورش میدن، به خاطر همین محدودیت در تولید نیازی به استفاده از آنتی بیوتیک یا سایر داروها ندارن. برای همین مزهی گوشت این دام و طیور بسیار متفاوته.
این موضوع در میوهها و سبزیجات هم صدق میکنه. با استفاده نکردن از آفتکشها، طعم متفاوتی رو در محصولات احساس میکنید. همچنین خواص موجود در اونها هم بیشتره.
این محصولات یک ویژگی دیگهای هم دارن که شاید در نگاه اول اصلا خوب نباشه ولی مزیت اونهاست. گوشت، میوه، سبزیجات و هر چیزی که به صورت ارگانیک تولید میشه طول عمر زیادی نداره و زود خراب میشه. باتوجه به زندگی ماشینی امروز و اینکه میخوایم عمده خرید کنیم و در دراز مدت استفاده کنیم، این ویژگی محصولات ارگانیک باب میل ما نیست ولی همینه که اونها رو ارزشمند میکنه.
بخاطر استفاده از انواع نگهدارندهها و براق کنندهها، ما عادت به این داریم تا خوش رنگترین و براقترین سیب رو انتخاب کنیم ولی نمیدونیم که پشت این ویژگیهای ظاهری کلی مواد شیمیایی وجود داره. این فرایند برای اکثر محصولات دیگه هم هست. همین مواد شیمیایی که در نگهداری محصولات استفاده میشن عامل اصلی بیماریهایی مثل انواع آلرژی، چاقی، بیماریهای خود ایمنی و سرطان هستن.
شاید محصولات ارگانیک کمی گرونتر باشن. شاید در نگاه اول جذاب و خوشمزه نباشن. شاید مجبور باشیم بخاطر طول عمرشون کمتر بخریم و در بازهی زمانی کوتاهتر دوباره خرید کنیم ولی تمام اینها مزیت هستن و در دراز مدت متوجه تاثیرشون در سلامت خودمون میشیم.
میوهها، سبزیجات و گیاهان زیادی هستن که میتونن جایگزین غذاهای کارخانهای و فوق فراوری شدهی امروزی ما بشن ولی در بین اینها، قارچها نقش ویژهای دارن.در ادامه میخوایم بیشتر در مورد این موجودات صحبت کنیم.
قارچ، معجزه طبیعت
قارچها، باتوجه به خصیصههای ژنتیکی و شیمیاییشون نه گیاه هستن و حیوان. قارچها مثل کپکها برای تامین انرژی به جای فتوسنتز، غذا مصرف میکنن که از این لحاظ به حیوانات شبیهترن. قارچ یا فانگی موجودات عظیمی هستن که در هوا، خاک و همه جا وجود دارن ولی ما اکثر اونها رو نه میبینیم و نه حس میکنیم. اونها نقش زیادی در چرخه تولید کره زمین و خوراک ما دارن.
ماشروم یا قارچهای که میبینیم تنها چند گونه از فانگی هستن ولی در فارسی ما به تمام این گونهها قارچ میگیم. ماشرومها یجورایی میوهی قارچ هستن. اونها بجای خاک از چیزهایی مثل غلات و خرده چوب به عنوان غذا استفاده میکنن.
تمام گونههای قارچها مثل باکتریها مفید نیستند و میتونن بهمون آسیب بزنن. قارچها گونههایی هستن که گرمایش جهانی به نفعشونه. صدها هزار گونه قارچ در دنیا وجود داره که تقریبا هزار گونه قابل خوردن هستن و از این مقدار تنها ۲۰ نوع قابل کشت و برداشت هستن.
به خاطر مواد موجود در اونها، طعمشون شبیه به طعم گوشته ولی این نباید باعث بشه هر نوع قارچی رو بخوریم و مزه کنیم. قارچها مکانیزم دفاعی قوی دارن که باعث میشه از اونها در مقابل حیوانات و انسانها دفاع کنه. از جمله مواد موجود در اونها برای دفاع، پلی فنول هست که در مطلب قبل به طور مفصل در موردش صحبت کردیم. این مواد به شدت برای مایکروبایم مفیدن و به همین خاطر قارچهای خوراکی برای تقویت مایکروبایم مناسب هستن.
قارچها هم مثل اکثر خوراکیها، بعد از پخته شدن یا سرخ شدن بیشتر خواص خودشون رو از دست میدن. البته یک مقدار پختن اونها اشکالی نداره و اتفاقا آبپز کردن یا پختن باعث میشه طعمهای جدیدی در اونها آزاد بشه. بهتره قارچها رو وقتی تازه هستن بخرید و مصرف کنید. وقتی آب قارچ تبخیر میشه ماده باقی مونده شامل قند، فیبر، پروتئین و طیف ویتامین بی هست.
بسته به نوع قارچ مصرفیمون ممکنه اون قارچ کمی ویتامین دی هم داشته باشه. قارچها مثل انسانها این قابلیت رو دارن تا با جذب نور خورشید، ویتامین دی تولید کنن. برای همین در گلخانهها قبل از برداشت قارچها اونها رو در مقابل نور فرابنفش قرار میدن. این ویتامین دی موجود در قارچ بعد از خشک شدن و یخ بستن قارچ در اون باقی میمونه و جایگزین مناسبی برای مکملهای این ویتامینه.
قارچها نوعی آمینواسید تولید میکنن که ما تنها از طریق غذا قادر به جذبشون هستیم. این ماده در بدن ما به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل میکنه و به شدت میتونه خواص ضد التهابی داشته باشه. علاوه بر این قارچها تاثیر مثبتی بر روی مغز و اعصاب دارن. آزمایشی در زمینه ابتلا به آلزایر و زوال عقل روی ۱۳هزار نفر، طی ۶ سال انجام شد. باتوجه به این آزمایش، افرادی که حداقل ۳ بار در وعدههای غذاییشون از قارچ استفاده میکردن، ۵۰ درصد کمتر از سایر افراد به آلزایمر و بیماریهای مغزی دچار شدن.
بیش از هزار ساله که در آسیا از قارچ به عنوان دارو استفاده میکنن. تقریبا ۳۰۰ نوع قارچ با خواص دارویی شناسایی شده. انواع مواد مغذی، ویتامین و کربوهیدرات در این قارچها وجود داره که برای ما مفیدن. حتی از قارچها برای ساخت داروها هم استفاده میشه که معروفترین اونها پنی سیلینه.
آزمایشهای جدید نشون دادن که قارچها خواص ضد دیابت دارن. همچنین علارغم عدم وجود شواهد کافی برای اثبات این موضوع، نتایج بدست اومده نشون میدن که قارچها میتونن تاثیر مثبتی در روند درمان سرطان داشته باشن. حتی در بعضی از کشورها روند آزمایشی در جریان هست که افراد دارای سرطان رو در یک دوره قارچ درمانی قرار میدن و نتایج نشون داده درمان رایج در این افراد بیشتر از سایرین جواب داده.
طبق آزمایشی که روی بیش از ۳۶هزار نفر در ژاپن انجام شد، دانشمندان متوجه شدن افرادی که قارچ رو در رژیم غذاییشون دارن کمتر به سرطان پروستات و سینه دچار میشن.
مطالب بالا تنها بخشی از خواص قارچها بود. برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنم از لینک زیر استفاده کنید.
این سومین قسمت از مینی سریز پروفسور اسپکتر بود. تمامی اطلاعات این مطالب باتوجه به مطالب جمعآوری شده توسط پروفسور اسپکتر تهیه شدن. میتونید سایر قسمتهای این مینی سریز رو از این لینک ببینید و بشنوید.