منظور از غذاهای فوق فراوری شده چیه؟ تفاوتش با غذای فراوری شده معمولی چیه؟
اکثر غذاها در فرایند تولید فراوری میشن – مثلا ماست معمولی که از یک فرایند فراوری شده شیر به دست میاد –اما در غذاهای فوق فرآوری شده – چند عنصر از غذای طبیعی جدا میشه – این عناصر فرمول شیمیایی مشابه عنصر طبیعی را داره اما – غذایی میشه که مواد اولیهش از حالت طبیعی در میاد
در نتیجه برای اینکه این مواد کنار هم بچسبه و به فرم شبیه غذای معمولی بشه کلی مواد افزودنی شیمیایی که در غذاهای طبیعی پیدا نمیشه بهش اضافه میشه – چیزهایی مثل: چسب دهنده – شیرین کننده مصنوعی – رنگ دهنده – نگه دارنده – امولسوین کننده
متاسفانه این غذاها جزو سبک زندگی غربی شده و حدود 50 تا 60 درصد غذای روزانه مردم بعضی کشورها مثل انگلیس و آمریکا را تشکیل میده – همه ازشون استفاده میکنن و صرفا غذاهایی مثل چیپس، بستنی و نوشابه نیستن – و کم کم در فرهنگ غذایی سایر کشورها هم نفوذ میکنند
غذاهای آماده و نیمه آماده، انواع کنسروها و حتی نانهای کارخانهای در دستهی غذاهای فوق فراوری شده قرار میگیرن
شاید اکثرا بدونن فست فودها و نوشابه غذای فوق فراوری شده هستن اما خیلیها نمیدونن نانی که از سوپر مارکت میخرن هم همون ضرر رو داره
یه راه ساده برای اینکه بدونیم یک غذا فوق فراوری شده است یا نه، نگاه کردن به لیست موادیه که در اون وجود داره – اگه بیشتر از دو ماده دیدید که در آشپزخانهتون نیست، بدونید که اون غذا فوق فراوری شده است
* تاثیرات غذاهای فوق فراوری شده روی بدن چیه؟ چجوری سلامت ما رو به خطر میاندازه؟
چون مواد اولیه این غذاها جدا شده و خالص شده هضم آنها آسان تره – در نتیجه اکثرا میدونن که خوردن این غذاها روی بدن مخصوصا وزن ما تاثیر داره و میتونه ما رو دچار اضافه وزن کنه – چون اکثرا کالری بالایی داره و بعد از مدتی دوباره گرسنه میشیم.
این غذاها طوری طراحی شدن که خوشمزهتر باشن – در مقدار زیادی بتونین بخورین یعنی هورمون سیرایی را متوقف کنن – و اعتیاد آور باشن – اما خیلیها نمیدونن که این غذاها روی مغز و حال روحی ما هم تاثیر دارن و میتونن باعث نا کارآمدی مغز ما بشن
شاید خیلی اسم سرتونین که نوعی انتقال دهنده عصبی هست رو شنیده باشن که باعث شادی هم میشه
رودهی ما انتقال دهندههای عصبی متفاوتی تولید میکنه که یکیش سرتونین هست
انتقال دهنده عصبی چیه؟
انتقال دهنده عصبی نوعی مولکوله که کمک میکنه سلولهای عصبی مغز با هم صحبت کنن و ارتباط برقرار کنن
یعنی مایکروبایم روده مواد شیمیایی تولید میکنه که باعث میشه سلولهای عصبی مغز باهم ارتباط برقرار کنن
البته هنوز اطلاعات در این مورد کامل نیست و نمیشه دقیقا در موردش صحبت کرد اما میدونیم که مایکروبایم یکسری از این انتقال دهندههای عصبی رو تولید میکنه
برای همین تقویت مایکروبایم به این فرایند کمک میکنه و وقتی نوشیدنی مفید مثل کامبوچا مینوشید عملا دارید این انتقال دهندههای عصبی رو تقویت میکنید
مایکروبایم باعث متابولیسم نوعی آمینو اسید به اسم تریپتوفان میشه که از طریق غذا بدست میاریم و این کار باعث تغییر میزان سراتونین تولید شده در مغز میشه
برای همین مایکروبایم شاید به طور مستقیم سراتونین مغز رو تولید نکنه ولی میتونه در میزان تولیدش در مغز موثر باشه
علاوه بر این غذا و مایکروبایم روده روی هیپوکمپوس مغز تاثیر میذارن
در قدیم دانشمندان اعتقاد داشتن ما با تمام سلولهای مغزی مورد نیازمون به دنیا میایم و با پیر شدن این سلولها کم میشن
هیپوکامپوس یه بخش خیلی کوچیک در وسط مغزه که نقش موثری در یادگیری و حافظهی ما داره و همچنین در سلامت روان ما نقش داره
یکسری پروتئین هستن که در تولید نورونهای جدید هیپوکمپوس موثرن برای همین هیپوکمپوس در طول زندگی ما میتونه رشد کنه و تحلیل بره
با افزایش سن هیپوکمپوس کوچیک میشه و اونجاست که کم کم یکسری چیزها رو فراموش میکنیم
همونطور که گفتم این بخش از مغز روی یادگیری و حافظهی ما موثره مخصوصا برای کودکان و افراد میانسال
نکته مهم اینجاست که سبک زندگی و رژیم غذایی افراد روی سایز هیپوکمپوس موثر و تاثیر گذاره
پس هیپوکمپوس که نقش اساسی در یادگیری و حافظه ما داره تنها بخشی از مغزه که در طول زندگی ما میتونه رشد کنه و بزرگ بشه و رشد این بخش مهم وابسته به رژیم غذایی و سبک زندگی ماست
اولین بار موقعی متوجه این موضوع شدن که دیدن افرادی که دچار افسردگی هستن هیپوکمپوس کوچکتری نسبت به بقیه دارن و با درمانشون هیپوکمپوس رشد کرد و بزرگ شد
جالب اینجاست که در تستهای انجام شده روی حیوانات تونستن میزان یادگیری و حافظهشون رو با تغییر مثبت در روند تحرک و ورزششون و همچنین تغییر رژیم غذاییشون افزایش بدن
باتوجه به آزمایشها و بررسیهای انسانی متوجه شدیم که کیفیت رژیم غذایی یکی از مهمترین فاکتورها در ابتلا افراد به افسردگیه
با انجام بررسیهای دقیقتر و انجام اسکنهای مغزی متوجه شدیم که کیفیت رژيم غذایی تا ۶۰ درصد روی اندازهی هیپوکمپوس تاثیرگذاره و کسانی که رژيم غذایی مناسبی ندارن و بیشتر غذاهای فوق فراوری شده مصرف میکنن، به مرور دچار هیپوکمپوس کوچکتر میشن
تمام این مطالعات براساس مشاهدات بودن و در چند کشور مثل استرالیا و انگلیس انجام شدن
نوشیدن الکل در همین دسته قرار میگیره و حتی نوشیدن میزان کمی از اون میتونه در کوچک شدن هیپوکمپوس تاثیرگذار باشه
باتوجه به آزمایشی که در هلند انجام شد متوجه شدن رژیم غذایی علاوه بر هیپوکمپوس میتونه روی نواحی دیگه مغز مثل ماده سفید و خاکستری مغز تاثیرگذار باشه
هیپوکمپوس فقط روی یادگیری و حافظه ما تاثیرگذار نیست، این بخش روی احساسات و عواطف ما و همچنین میزان افسردگی ما اثر گذاره
در کنار همهی اینها، هیپوکمپوس تنظیم کننده میزان اشتهای ما در طول روزه
در آزمایشی نوجوانیهایی که کاملا سالم بودن و تناسب اندام داشتن رو انتخاب کردن و به مدت ۴ روز رژیم غذایی صبحانهشون رو تغییر دادن
به گروهی از اونها هر روز صبح شیک شکلاتی و ساندویچ تست دادن که درصد چربی و قند بالایی داشت. بعد از ۴ روز این گروه هیپوکمپوس کوچکتری داشتن و حافظه و یادگیریشون نسبت به بقیه کمتر بود
این آزمایش روی صد نوجوان کاملا سالم دیگه انجام شد و برای یک هفته بهشون غذاهای فست فود دادن. نتیجه مثل قبل بود و این افراد هیپوکمپوس کوچکتر داشتن و میزان حافظه و یادگیریشون کمتر بود
این افراد علاوه بر کوچک شدن هیپوکمپوس مشکل کنترل اشتها هم داشتن و غذاهای فوق فراوری شده باعث شد نتونن اشتهای خودشون رو کنترل کنن و بیشتر غذا خوردن
برای همین افرادی که غذاهای فوق فراوری شده میخورن دوست دارن بیشتر و بیشتر از این غذاها مصرف کنن
این موضوع بخاطر تاثیرگذاری این نوع غذاها روی هیپوکمپوس و همچنین میزان بالا رفتن قندخونه
پس غذاهایی که میخوریم هم روی اندازه هیپوکمپوس موثرن و هم نحوهی فعالیتش که این یعنی میزان یادگیری، حافظه، عواطف و احساسات و اشتها
در همون آزمایش قبلی افراد رو بعد از ۳ هفته دوباره بررسی کردن این افراد طی ۳ هفته به روال قبلی برگشتن و رژيم غذایی مناسب رو دنبال کردن و در نتیجه تمام مشکلات حل شد و هیپوکمپوس دوباره رشد کرد
خیلیها فکر میکنن شروع رژیم غذایی مناسب سخت و گرونه اما اینطور نیست خیلی از مواد غذایی که مورد نیاز ماست بسیار در دسترس هستن
به عنوان مثال انواع سبزیجات و میوهها – همچنین انواع حبوبات و لوبیاها که برای مایکروبایم عالین و میتونن پروتئین مورد نیاز ما رو تامین کنن در کنار اینها میتونیم از انواع ادویهها، لیمو و روغن زیتون استفاده کنیم
یکی از مهمترین عناصر در سلامتی ما، مایکروبایم روده هست و سلامت این مایکروبایم در گروی غذای مناسب و همچنین متنوع بودن انواع اونه
یکی از دلایل مهم بیماری در خانه سالمندان و مجموعههای اینچنینی اینه که تنوع غذایی رعایت نمیشه و اینطوری مایکروبایم تحلیل میره در نتیجهی این موضوع افراد به انواع بیماریها مخصوصا بیماریهای مغزی مثل زوال عقل دچار میشن
پس غذای نامناسب باعث کمتر شدن میکروب مناسب در بدن میشه و این باعث ابتلا به انواع بیماری به خصوص بیماریهای مغزی میشه
نکته مهم اینجاست: همونطور که رژیم ناسالم میتونه سریعا روی مغز ما تاثیرگذار باشه، تغییر این رویه و رژیم غذای سالم هم میتونه سریعا حالمون رو خوب کنه و طبق آزمایشها ظرف ۳ هفته میتونیم به حالت خوب خودمون برگردیم
عضلاتی که در باشگاه تقویت و ساخته میشن خودشون تولید کننده پروتئینی هستن که باعث رشد هیپوکمپوس میشه
برای همین میگن عقل سالم در بدن سالم و این تنها یک نمونه برای صحت این ضرب المثل قدیمیه
وقتی شما غذای پر از قند میخورید در همون معده و روده کوچک جذب بدن میشه و اینجوری سریعا قندخونتون میره بالا و در نتیجه دچار انواع التهاب و بیماری میشید و گفتیم که روی اندازهی هیپوکمپوس هم تاثیر میذاره و اون رو کوچیک میکنه
حالا وقتی غذاهایی که سرشار از فیبر هستن رو مصرف میکنیم، به محض رسیدن به روده بزرگ مایکروبایم رو تغذیه میکنن و اونها هم مولکولهای لازم برای رشد هیپوکمپوس رو تولید میکنن
این مواد تولید شده توسط مایکروبایم روی انواع سیستم بدن مثل سیستم ایمنی، سوخت و ساز، وزن، کار کرد میتوکندری، ژنها و سیستم عصبی تاثیرگذاره
این یعنی با تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی تمام این موارد رو میتونید بهبود بدید و بهتر کنید
بیاین یک بار دیگه مطالبی که گفتیم رو خلاصه کنیم
غذاهای فوق فراوری شده صرفا روی وزن و قلب ما تاثیر نمیذارن علاوه بر اونها مستقیما روی مغز ما هم تاثیر گذارن
به همین طریق روی یادگیری، حافظه و عواطف و احساسات ما هم تاثیر میذارن
این غذاها مایکروبایم ما رو میکشن و چون این موجودات برای سلامت ما حیاتی هستن در نتیجه این غذاها به تدریج باعث مرگ ما میشن
متوجه شدیم هیپوکمپوس بخش کوچک اما مهمه مغزه که یادگیری، حافظه، میزان اشتها و عواطف ما رو کنترل میکنه و میتونه در طول زندگی رشد کنه یا تحلیل بره و این غذاها باعث تحلیل رفتن و آسیب به هیپوکمپوس هستن
افرادی که رژیم غذایی مناسب ندارن دارای هیپوکمپوس کوچک هستن و بیشتر دچار افسردگی میشن و اشتهای زیادتری برای غذاهای نامناسب دارن همچنین در یادگیری و حافظه دچار مشکل میشن
در مقابل میتونیم با تغییر رژیم غذایی و مصرف غذاهای سالم این روند رو معکوس کنیم و هیپوکمپوس و مایکروبایم رو تقویت کنیم
رژیم غذایی نامناسب مثل سیگار برای سلامتی خطرناکه و متاسفانه در دنیا بسیار رایج شده
مشکل بزرگتر اینه که متاسفانه کودکان خیلی بیشتر از این غذاها استفاده میکنن و بدلیل این که در سن رشد هستن بسیار براشون خطرناکه
خانمهای باردار هم باید بسیار توجه کنن چون مصرف این نوع غذاها میتونه باعث بیماریها، مخصوصا بیماریهای مغزی در نوزادان بشه
ورزش هم علاوه بر تقویت عضلات و سلامت کلی بدن میتونه باعث تقویت هیپوکمپوس و مغز بشه
لینک ویدیوی منبع
فست فود و افسردگی